Dr. ULUSOY’UN VAJİNİSMUS TEDAVİSİNE KATKILARI VE TANIMLAR
Dr. Ulusoy, yılların hipnoz ve hipnoterapi araştırmaları ve vaka deneyimlerinden yola çıkarak vajinismus belirtileri ve tedavisinde tanımlar oluşturmuş ve bunları kongrelerde sunmuştur.
1- Terapide uyguladığımız yöntem; bireysel bütüncül yaklaşımlı psikoterapi içeren vajinismusa özel hipnoterapi teknikleri ağırlıklı olan Dr. Ulusoy tekniğidir.
2- 2004 – 1. Ulusal ve yabancı katılımlı Tıbbi Hipnoz Kongresi’nde hipnoterapinin vajinismus tedavisinde etkinliğini gösteren vaka poster sunumumuz vardı.
3- 2005 – 2. Ulusal ve Yabancı Katılımlı Tıbbi Hipnoz Kongresi’nde; vajinismus tedavisinde erkeklerde görülebilen sekonder ereksiyon problemi “Tahterevalli Etkisi – Dr. Ulusoy” ve tedavinin son basamağı olarak imgeleme yapılması ve buna da “Simülasyon Tekniği – Dr. Ulusoy” adı verildiği Dr. Ulusoy tarafından deklare edilmiştir.
4- 2006 – 3. Tıbbi Hipnoz Kongresi’nde ‘Maya Tekniği’ ile seans sayısını ortalama 3,6’ya indirdiğimizi deklare ettik…
5- Vajinismus vakalarında belli bir süreden sonra ön sevişmenin ardından deneyim yaşanmayacağı bilindiği için kadın kendini nispeten daha rahat hisseder. Buna biz “Göreceli Rahatlama – Dr. Ulusoy” diyoruz.
6- Ocak 2008 – Mayıs 2008 tarihleri arasında 65 hastalık vaka çalışmasında Dr. Ulusoy tekniğinin içine “Yoğunlaştırılmış Hücum Tedavisini ve Lozanov Tekniğini” eklemesi ile tedavi süresini ortalama bir buçuk güne indirmiştir.
7- Vajinismus tedavisinde var olan imajinasyona ait hipnoz tekniklerini vajinismustaki sorunlara uyarlayarak ve NVP / Neuro Visual Programming / *Dr. Ulusoy 2008 olarak adlandırdığı teknik vardır.
8- Vajinismus hastalarının sınıflandırılmasını tanımlamıştır. (Dr. Ulusoy-2008)
Vajinismus Sınıflandırması:
1- Büyük, küçük dudaklara ve arasına dokunamayanlar (Dış genital)
2- Dış genital bölgesine dokunup, vajen içine dokunamayanlar
3- Dış genital ve vajen içine dokunup, parmak yönlendiren ama penis deneyimini yaşayamayanlar (İç kaslarda kontrol sorunu veya nefes kontrol sorunu veya yetki devri sorunu olanlar)
4- Yukarıdaki ilk 3 gruptan birinde olup kasılmaları olmayanlar ama penisi içeri alamayanlar
5- Yukarıdaki ilk 3 gruptan birinde olup kademeli olarak hafiften ağıra kadar kasılmaları olup, penisi içeri alamayanlar
Görüldüğü gibi vajinismus dediğimizde farklı kategoriler ortaya çıkmaktadır. Çıkan farklı kategorilere;
- Kadınların kendi kişilik örüntüleri (örn. panik atak, obsesif -takıntı hastalığı- ve mükemmelci yapı, fobik ve her şeyden korkan yapı vs gibi)
- Cinsel eğitim ve bilgi eksikliği
- Erkekte ve kadındaki fiziksel farklılıklar
- Bilişsel, davranışçı, dinamik ve varoluşçu etkenlerin varlığı da farklı oranlarda kadını etkilediğinden dolayı
Vajinismus hastalığı adeta bir sarmaşık gibi şekil alır. Bu nedenle vajinismus tedavisi de bütün bu ayrıntılar göz önüne alınarak planlanmalıdır.
9- İntermittent (Dalgalı – Aralıklı) Vajinismus / Dr. Ulusoy 2008, terapi anlamında eksik ve/veya düzensiz tedavi gören hastalarda ya da tedavi görmeden kendi çabaları (Parmak egzersizleri ve ilişki deneyimleri) ile sorunu çözmeye çalışan çiftlerde zaman zaman penis başının ya da yarısının girmesi sonucu sorunun çözüldüğünün düşünülmesi ama rahat bir ilişkinin yaşanamamasıdır. Kimi deneyimlerde kısmen ilerlenirken kimi deneyimlerde ise korkular ve kasılmalar nedeni ile deneyim yaşanamamaktadır. İntermittent vajinismusta kadınların hamile kalabildiğini ama ilişki anlamında ilerleme kaydedemediklerini gözlemliyoruz. Bu durumda, çocukları olan ama ilişki yaşayamayan 2 ila 15 yıllık çiftlere rastlanabilmektedir. Yıllar sonra rahat bir ilişki yaşamak için tedaviye gelmektedirler.
10- Öğrenilmiş Vajinismus (Davranışçı) – Dr. Ulusoy 2009
Deneyime Bağlı:
- a) Bazen çiftler, ilk birleşmeyi yapamadıklarında ilişkiyi gerçekleştirmek adına kendilerini zorlarlar, oysa zihinsel korkulardan kaynaklanan vajinismus var olan durumundan daha kötüye gidebilir.
- b) Veya kadının herhangi bir sorunu yokken, ilk gecenin erkek tarafından zorlayarak yapılması da öğrenilmiş vajinismusa girebilir.
- c) Veya yaşanmış bir tacizin izdüşümü de bu başlığa girer.
11- Stigmatizasyon ile Öğrenilmiş Vajinismus: (Özdeşim)
Kadının çevreden duyduğu ilk gecenin zorluğuna ait hikayeler, domino taşlarının birbirlerini devirmesi gibi sağlıklı bireylerde de ilk gece korkularını tetikleyebilir. Buna bilişsel nedenler de denir.
12- Vajinismusta Öğrenilmiş Çaresizlik – Dr. Ulusoy 2009
Yıllar içinde ilişkinin kendiliğinden gerçekleşeceğini düşünen çiftler sorunu zamana bırakırlar. Ve bu zaman sürecinde ara ara başarısız deneyimler yaşarlar. Zaman geçtikçe ve her defasında ilişki yaşanamadıkça çiftler ilişki denemek istemezler hatta daha ileri boyutta birbirlerine dokunmak ve sevişmekten dahi kaçınır olurlar. Buna biz ‘Vajinismusta Öğrenilmiş Çaresizlik’ diyoruz.
13- 2005 – 2006 yılları arasında toplam 140 vajinismus hastasına ücretsiz destek vererek sorunlarının çözülmesine yardımcı olmuştur.
14 – Vajinismus tedavisinde, üç basamaklı vajinismusa özel hipnoterapi tekniklerini içeren bilişsel – davranışçı yaklaşımlı Dr. Ulusoy tekniği ile terapi bazında tedaviyi ortalama bir buçuk günlük bir çalışmaya kadar indirmiş bulunmaktadır. (2011)
15- İstanbul Aydın Üniversitesi’nde düzenlenen ulusal ve yabancı katılımlı 5. Tıbbi Hipnoz Kongresi’nde “Vajinismus Tedavisinde Dr. Ulusoy Tekniği”ni sunmuştur.
16- Vajinismusta tedavi seyrini etkileyen ana faktörler, yeni tanımlamalar ve terapi seçenekleri (Dr. Ulusoy 2009 Kongre Özeti)
Prenses Etkisi (Dr. Ulusoy 2009); Vajinal ilişkiyi yaşamayı erkeğe hükmetme olarak görme onu ödüllendirme ve cezalandırma etkisini kullanarak yaşamda diğer isteklerini ve erkekten beklentilerini ilişkiye bağlama (Varoluşçu yaklaşım – hipnoterapi)
El Bebek Gül Bebek Etkisi (Dr. Ulusoy 2009); Evin küçük kızı olma etkisi de diyebiliriz. Kadın narin, saksıda yetişmiş bir bitkiye benzer. Acıya (vajene dokunmaya) aşırı hassastır. Yanma, basınç, küntlük duygusu alışmakta zorlandığı duygulardır. (Davranışçı, metafor ve telkinler)
İdrar Tutma Problemi (Dr. Ulusoy 2009); Bazı hastalarda OKB’ye (takıntı – zorlantı hastalığı) bağlı ya da bağlı olmaksızın 8, 12, 24, 48 saate kadar idrarını tutma alışkanlığıdır. Dışarıdaki bir tuvalete yapmak istemez veya iş yoğunluğu nedeni ile erteler. Uzun yıllar bu alışkanlık devam ettiğinde idrar torbası önde gidecek yer bulamadığı için arkaya vajenin ön duvarına yaslanır. Bu hastalarda vajenden içeriye bir şeyin girmesi her zaman sıkıntılıdır. Baskıyı çok yoğun hissederler. Her an idrarının geleceğini, idrarını tutamayabileceğini ifade ederler. Aynı zamanda idrar torbasının sinirsel ağ açısından zengin olması nedeniyle yoğun bir sinirsel (nörojenik) ve rahatsız edici uyarı algılarlar. (Davranışçı)
Anlayışlı Eş Etkisi (Dr. Ulusoy 2009); gerçek anlayışlı erkek, eşine bunun bir hastalık olduğunu ve tedavisi için adım atılması gerektiğini kavrayan, aynı zamanda tedavi sürecinde de bunu kanıtlayıp destekleyen eştir. Aksi durum olan, tedavi sırasında davranışçı yaklaşım gerektiğinde ve eşi muayene tedirginliği yaşadığında, “Tamam hayatım yeter ki sen üzülme, hadi gidelim,” demeyen ya da sessiz kalıp eşinin korkusuna eşlik eden erkek tipi tedaviyi zora sokar. (İkna)
Dr. Ulusoy – Ağaç Teorisi (2009): Vajinismusun oluşmasındaki ana etken; bilişsel, davranışçı, dinamik ya da varoluşçu etkenler aslında değildir. Bunlar ağacın dalları ve yapraklarıdır. Sorunu oluşturan ise ağacın gövdesi ve kökleridir. Aynı aileden iki ya da daha fazla kız kardeşten biri vajinismus olurken diğerleri rahat ilişki yaşayabiliyor. Vajinismus kadınların genel özelliklerine bakıldığında yaşamdaki her olaya karşı olumsuz bakma özellikleri olduğunu gözlemliyoruz. İnanç sistemleri doğruları görmelerine ve deneyimlemelerine rağmen çok hızlı dip yaparak yapamayacağına ve başaramayacağına odaklanıyor. (Çalışmalar sırasında dahi bardağın dolu tarafı yerine boş kalan kısmına odaklanıyorlar) Bir baba, mesleği teknik ressam, kızı ergenliğe girince bütün detayları ile kızını karşısına alıp resimleri çizerek genital bölgeyi ve ilişkiyi anlatıyor ama kızı vajinismus olarak karşımıza çıkıyor. O halde vajinismusta asıl sorunun kızlarımızı yetiştirirken gerekli özgüveni vermekteki noksanlıktır. Buna yaşamda karşılaştığı her duruma karşı ileri adım atabilme cesaretsizliği de diyebiliriz. (İkna, inanç sistemini yeniden organize etme, davranışçı, hipnoterapi)
Kendine çelme takan adamın hikayesi; “Çok korkuyorum, şimdi başardım ama eve gidince olacak mı? Adet döneminden sonra yapabilecek miyim?” (Hipnoterapi – güvenin tesisi)
Birkaç tedaviden geçmiş bilgili hastaya yeniden eğitim verilmesi, geçmişten ne öğrendiyse unutup söylediklerime kulak vermesi…
Bilgili gözüken eğitimsiz hasta, aktardığınız her şeyi ben zaten bunları biliyordum havaları içinde yaklaşır ve bu da yeni bilginin öğrenilmesini zorlaştırır, aktaracak olduğunuz işin püf noktalarını da görmezden gelir.
Davranışçı yaklaşımda gerçekle yüzleşememe, bilişsel teknik, yüzleştirme yapılır.