VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE NE YAPILMALI?
Vajinismus nedir sorusuna; “fiziksel, zihinsel ve duygusal” bir hastalıktır demiştik. Bu cümle aslında dört dörtlük şekilde sorunu tanımlamaktadır. Sorunu net olarak tanımladığımıza göre vajinismus tedavisi de bu üçlü yapının ele alınması gerekir.
Bazı vajinismus kadınları muayene olma korkusu nedeni ve genital bölge ile dost olmadıkları için “fiziksel” yapıyı da tedavi ettirmek istemezler. Fiziksel yapıyı göz ardı ederek yapılan tedavilerde başarı göreceli olarak daha düşüktür.
Zihinsel yapı yani eğitimle zihnin; genital yapı, çalışmaların içeriği (mayalama), ilişki ve pozisyonlar açısından yeterli düzeyde ve hastanın anlayacağı şekilde bilgilendirilmesi esastır.
İşin duygusal ayağı ise; vajinismusun ana nedeni olan kasılmaların, korku ve panik belirtilerinin düzeltilmesini içerir. Bu noktada doğru bir hipnoz tekniği işe yarar. Geçmişte kaçınma yönünden kurgulanan yapıyı, hekim, kabullenme yönünde değiştirmek durumundadır.
Ayrıca uygun hipnoz tekniği ile genital bölge ile dostluk, verilen ödevin rahat yapılabilmesi ve rahat muayene olması da sağlanır.
Görüldüğü gibi tedavide üçlü yapının hekim tarafından tam olarak hastaya verilmesi gerekir.
Tedavi süreci içinde erkek her zaman eşinin yanında olmalı ve eğitim süreçlerinde o da bilgilenmelidir. Erkek tedavi içinde eşini üzecek, duygusal kırılmalara yol açacak ya da onu ümitsizliğe sürükleyecek davranış ve konuşmalarda bulunmamalıdır. Eşinin motivasyonunu yüksek tutmak için çaba sarf etmelidir.
Anekdot: Hastamızla gün içinde tüm çalışmaları en iyi derecede tamamladık. Bir gece dinlenmelerini ve ertesi sabah görüp ilişkiye yönlendirecek terapiyi yaptıktan sonra otele deneyim için göndereceğimi söyledim. Ertesi sabah hastamızı aldığımda yüzünden düşen bin parça idi. Çift birbirilerine kırgın bakıyorlardı. “Hayrola?” dedim, “Dün her şey çok iyi idi, ne oldu?” Hastamız söz aldı, “Dün akşam eşim bana artık sana karşı hiçbir şey hissetmiyorum. Dışarıdaki kadınlara hissediyorum ama sana değil!” dedi. Erkeğin eşine söylediği bu söz üzerine bütün tedavimiz çökmüştü. Ev ödevlerini bir kez daha tekrar ettirmek istedim, kadın sanki bir gün önce başarı ile yapmamış gibiydi. Burada kadında “Varoluşçu” yapı devreye girmiş, eşin söylediği söze tepki oluşturmuştu. Gün içinde aralarını bularak sorunu aştık. Yine de gelen her hastama şunu tembihlerim; “Tedavi saatlerimiz çok değerlidir. Kesinlikle birbirinize karşı olumsuz davranmayın. Ben tedavinizi başarı ile bitireyim, siz ilişkinizi yaşayın, daha sonra eve gittiğinizde isterseniz birbirinize tabak çanak atın serbestsiniz :)”
Tedavi süreci asıl olarak kadını içerdiği ve tedavi öğrenmeye dönük olduğu için vajinismus kadını hekimin önerilerini, uygulamalarını en iyi şekilde kavramak, algılamak ve yapmak için çaba sarf etmelidir.
Tedavi sırasında biraz zorlukla karşılaşıldığında, “Ben tedaviyi bırakmak istiyorum, devam etmeyeceğim,” düşüncesi olmamalıdır. Vajinismus kadını şunun farkında olmalıdır ki, bu, onun sorunudur. Tedaviyi yarıda bırakması başarısızlığı getirir ve gelecekte eşi ile yaşayacağı olası sorunların sorumluluğunu da onun omuzlarına yükler.
Vajinismusta anlayışlı erkek, eşini zaman kaybetmeden tedaviye yönlendiren, getiren erkektir. Aynı zamanda tedavi esnasında nadir olarak eşi tedaviyi bırakmak isteyip de erkeğe dönüp, “Hadi gidelim,” dediğinde, “Biz buraya tedavi olmaya geldik ve hekim ne öneriyorsa yapmak için azami gayret göstermelisin,” diyebilmelidir.
Yoksa anlayışlı erkek, “Zamana bırakalım” diyen ve tedavi esansında eşinin sözü üzerine, “Tamam canım, sen yeter ki üzülme, biz tedaviyi yarıda bırakıp gideriz,” diyen erkek değildir.
Unutulmamalıdır ki, vajinismus tedavisinde kadının cinselliğe ait korkuları, aciziyeti, güçsüz benliği üzerinde çalışılmaktadır ve bu süreçte erkek yeterli desteği vermezse tedavi hüsranla sonuçlanabilir ya da eksik kalır.
Vajinismus tedavisi vajene ait çalışmaların yapılması, genital bölge ile dostluğun sağlanması, korku, panik ve kasılmaların kaldırılmasını içerir. Tüm tedavi içeriğinde vajinismus hastasına aslında ilişkiye ait bir model sunulur. Vajinismus hastasından öğrenmesini, kavramasını ve uygulamasını beklediğimiz bu modeldir.
Vajinismus kadını ilişkiye yönlendirildiğinde öğrettiğimiz modeli adım adım izleyerek ve uygulayarak deneyimi gerçekleştirir.
Bu noktadan bakıldığında vajinismus tedavisi için gelen her hastanın “Öğrenme, kavrama ve uygulama” yetilerinin yeterli olması gerekir.
Süreç, tıpkı araba kullanmayı öğrenmek gibi bir yapı barındırır.
Tüm bu süreci kongrede de sunduğumuz gibi kısa sürede (Ortalama bir gün) tamamlamak mümkündür.
Hastalardan sıklıkla şu soruyu da alıyoruz, “Daha uzun süreçli tedaviler ile arada nasıl bir fark var?” ya da “Siz ne yapıyorsunuz da kısa sürede hasta çözüme gidiyor?”
Bu iki sorunun en doğru ve en temel cevabı; “Vajinismusun fiziksel, zihinsel ve duygusal bir hastalık olduğunu fark etmek ve tedaviyi buna göre planlama gerekliliği”dir. Muhtemel uzun tedavilerde bu yapıya tam riayet edilmediği için tedavi süreci içinde eksik kalan yapılar süreci uzatmaktadır.
Bir önemli nokta da vajinismus tedavisini sadece davranışçı olarak görmemek, yani doğrudan vajene dönük çalışmalarla çözüme gitmek yerine yukarıda bahsettiğim üçlü yapı ile uyumlu “bilişsel, davranışçı ve hipnoterapi” süreçleri ile tedaviyi planlarken her kadının vajinismus sorununun kişilik yapısı ve etiyolojisine göre farklılık göstereceğini bilmek ve tedaviyi ona göre iyi bir formülasyon ile kurgulamaktır.
Vajinismus Tedavisinin Formülasyonunda;
1- Bilişsel Nedenler
2- Davranışçı Nedenler
3- Dinamik Nedenler
4- Varoluşçu Nedenlere
Göre her hasta için ayrı bir formülasyon yapıp, tedaviyi hastaya özel nedenlere göre düzenlemek en doğrusu olacaktır. Takibinde buradaki sorunlara dönük “sorun + duygu” odaklı olarak hipnoterapi çalışılacaktır.
Vajinismus Tedavisi: Hipnoz ve Psoas Gevşeme 